ΣΤΡΕΣ

Η λέξη στρες χρησιμοποιείται συχνά στην καθημερινή μας επικοινωνία για να σηματοδοτήσει μια αρνητική κατάσταση ή συναίσθημα. Παρόλα αυτά θα πρέπει να καταρριφθεί ο μύθος ότι το στρες είναι πάντα κακό. Το στρες ουσιαστικά αναφέρεται στη διαδικασία επαναφοράς της χαλάρωσης μετά από διάφορες καθημερινές στρεσογόνες καταστάσεις.

Οι στρεσογόνοι παράγοντες μπορεί να αφορούν ένα συγκεκριμένο γεγονός (π.χ. θάνατος συζύγου) ή μια αλληλουχία μικρών γεγονότων όπως είναι οι συγκρούσεις στην εργασία π.χ. λόγω ενός «κακού αφεντικού». Οργανικοί παράγοντες μπορεί επίσης να είναι στρεσογόνοι παράγοντες, για παράδειγμα σε άτομα που πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα.

Ανεξάρτητα του είδους του στρεσογόνου γεγονότος, το σώμα μας έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιήσει μια σειρά από νευροενδοκρινικές αντιδράσεις που στο σύνολό τους αποτελούν τη λεγόμενη αντίδραση στο στρες. Η νευρο-ορμονική αυτή αντίδραση (π.χ. αύξηση της ορμόνης κορτιζόλης στο αίμα) επιφέρει συμπεριφορικές αλλαγές οι οποίες βοηθούν στην αντιμετώπιση του στρες και στην αποκατάσταση της ομοιόστασης.

Παραδοσιακά, η αντίδραση «μάχης ή φυγής ή παγώματος» αποτελεί την κυριότερη συμπεριφορική απάντηση στο στρες. Στους ανθρώπους οι συμπεριφορές που σχετίζονται με το στρες είναι περισσότερο περίπλοκες και εμπλέκουν την ανάμνηση προηγούμενων εμπειριών, την αναζήτηση βραχυπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης ανταμοιβής, τη νόηση και τα συναισθήματα. Συνολικά, αν το αποτέλεσμα αυτών των συμπεριφορών είναι ευνοϊκό τότε το στρες λειτουργεί ευεργετικά (ευ-στρες), αλλιώς δημιουργείται το «κακό στρες» που προκαλεί σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά συμπτώματα, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Πράγματι, το στρες ως ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας  έχει σχετισθεί με περίπου το 50% των ψυχικών και σωματικών παθήσεων. Είναι σημαντικό ότι το στρες έχει σχετισθεί με τις κυριότερες μη μεταδιδόμενες ασθένειες (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνος, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, υπέρταση, κατάθλιψη κ.α.) που είναι οι συχνότερες στο σύγχρονο κόσμο. Το στρες έχει επίσης συνδεθεί με τους ανθυγιεινούς τρόπους συμπεριφοράς , από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής, αλκοόλ και καπνού,  μέχρι και τον τρόπο που οδηγούμε ένα αυτοκίνητο ή μια μοτοσυκλέτα. Τέλος, το εργασιακό στρες που πηγάζει από την ανισορροπία μεταξύ εργασιακής ανταμοιβής και εργασιακών απαιτήσεων, έχει χρόνιες επιπτώσεις στην υγεία όπως είναι το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης, η κατάθλιψη, η αρτηριακή υπέρταση κτλ.

Η <Πυθαγόρειος Ακαδημία Επιστημών και αξιών >συνειδητοποιώντας το ρόλο του στρες στην υγεία, έχει αναπτύξει μια σειρά από προγράμματα ελέγχου του στρες και προαγωγής της υγείας, τα οποία επικεντρώνουν εξειδικευμένα στις ανάγκες του κάθε ατόμου, αλλά και συγκεκριμένων ομάδων του πληθυσμού.

Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται σε υγιή άτομα αλλά και σε ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (π.χ. αρτηριακή υπέρταση, παχυσαρκία, κεφαλαλγίες, διαταραχές ύπνου, άνοια ή ψυχικά νοσήματα). Ειδικοί πληθυσμοί όπως είναι οι έγκυες γυναίκες, οι άνεργοι ή χρήστες ουσιών μπορούν επίσης να βρουν τη θέση τους στα προγράμματα.

Οι κύριοι στόχοι αυτών των προγραμμάτων είναι η μείωση του στρες, η βελτίωση της ποιότητας ζωής, της ευεξίας, της προσωπικής ικανοποίησης και της αυτοαποτελεσματικότητας, η εγκαθίδρυση υγιεινών συμπεριφορών, η ενίσχυση της μνήμης, η μείωση της κατανάλωσης φαρμάκων και του κόστους της περίθαλψης, με γενικότερο σκοπό την καλύτερη υγεία για όλους.

Η Πυθαγόρειος Ακαδημία επίσης υποστηρίζει την εκπαίδευση, την έρευνα και τις συνεργασίες που διασφαλίζουν τα πρότυπα της αρτιότητας και τη συνέχεια των δράσεων της στο μέλλον.